Czym jest pasożytnictwo, choroba pasożytnicza i jak je leczyć?
Pasożytnictwo jest zjawiskiem bardzo często spotykanym w przyrodzie, zarówno w świecie zwierząt jak też roślin. Pasożytnictwo polega na tym, że jeden organizm (tu: pasożyt) żyje na koszt innego organizmu (tu: żywiciela), co powoduje szkody. Niestety wiele gatunków pasożytów może również atakować ludzi. Obecność pasożytów bytujących u swoich żywicieli prowadzi do zaburzeń stanu zdrowia zarażonego osobnika (człowieka lub zwierzęcia) i w konsekwencji prowadzi do pojawienia się objawów klinicznych inwazji. Od tego momentu mówimy o chorobie pasożytniczej.
Choroby pasożytnicze u ludzi i zwierząt
Z uwagi na znacznie częstsze występowanie pasożytów u zwierząt, to na lekarzach weterynarii spoczywa zadanie zbadania zarażonego zwierzęcia, a następnie wykonanie właściwego testu laboratoryjnego w celu zdiagnozowania przyczyny inwazji – rozpoznania gatunku pasożyta (jako patogenu) odpowiedzialnego za rozwinięcie się choroby. Właściwe rozpoznanie przyczyny choroby pasożytniczej jest podstawą do rozpoczęcia leczenia zarażonego żywiciela. Podobnie w przypadku podejrzenia wystąpienia zarażenia pasożytniczego u człowieka, pacjenci powinni udać się po poradę do lekarza.
Leczenie choroby pasożytniczej polega na bezpośredniej, celowej likwidacji inwazji pasożytów za pomocą właściwych leków przeciwpasożytniczych. Po usunięciu pasożytów często zachodzi konieczność przeprowadzenia terapii służącej naprawieniu szkód, jakie powstały w organizmie zarażonego osobnika. Dopełnieniem jest zwalczanie inwazji, które obejmuje wszelkie możliwe działania służące eliminacji form pasożytów w środowisku oraz profilaktyki w celu ochrony potencjalnych żywicieli przed zarażeniem.
Stowarzyszenie ESCCAP jest europejską, niezależną organizacją zrzeszającą specjalistów z parazytologii (nauka o pasożytach i pasożytnictwie). Podstawowym obszarem działania krajowych gałęzi ESCCAP jest propagowanie wiedzy dotyczącej metod zwalczania chorób pasożytniczych zwierząt towarzyszących i domowych. Szczególnie ważnym obszarem zainteresowania działających w ESCCAP specjalistów są pasożytnicze choroby odzwierzęce – tzn. te, które bezpośrednio zagrażają zdrowiu lub życiu człowieka.
Choroby pasożytnicze – zagrożenie dla ludzi i zwierząt
Choroby pasożytnicze u ludzi i zwierząt mogą wywoływać pasożyty należące do różnych grup systematycznych: pierwotniaków, przywr, tasiemców, nicieni, owadów, pajęczaków i innych. Z uwagi na umiejscowienie pasożyty dzieli się na wewnętrzne i zewnętrzne. Te pierwsze najczęściej bytują w przewodzie pokarmowym, układzie oddechowym, narządach miąższowych, układzie krwionośnym, itd. Pasożyty zewnętrzne bytują na powłokach zewnętrznych żywicieli, a więc na skórze lub w głębszych warstwach naskórka czy skóry właściwej. Niestety wiele gatunków pasożytów odbywa w fazie swojego rozwoju wędrówki, co może prowadzić do rozległych zmian w obrębie różnych tkanek i narządów zarażonego organizmu.
Wśród członków ESCCAP są również biolodzy, biolodzy molekularni i inni specjaliści, których zadaniem jest pełne poznanie biologii pasożytów (przede wszystkich – ich cyklu życiowego), oraz doskonalenie metod diagnostycznych pozwalających na jak najwcześniejsze i pewne rozpoznanie zarażenia pasożytami, czy to u ludzi , czy u zwierząt.
Pasożyty odzzwierzęce – zagrożenie dla zdrowia prywatnego i publicznego
Choroba pasożytnicza, czyli obraz kliniczny inwazji, może przybierać różne formy, najczęściej w zależności od intensywności zarażenia. Na ogół, im więcej pasożytów rozwija się w organizmie żywiciela, tym poważniejsze są towarzyszące inwazji zmiany kliniczne, zarówno te przyżyciowe jak też pośmiertne. Warto jednak pamiętać, że są pasożyty, które ze względu na swój zawiły cykl rozwojowy przez długi czas mogą nie powodować uchwytnych klinicznie zmian zdrowia u zarażonego osobnika, człowieka lub zwierzęcia.
Stowarzyszenie ESCCAP w swoich wydawnictwach i działaniach edukacyjnych oraz poprzez upowszechnianie wiedzy o pasożytach i chorobach pasożytniczych stoi na straży ochrony zdrowia publicznego.