Wybrane pasożyty ludzkie i zwierząt - baza wiedzy ekspertów

Jak chronić zwierzęta przed pasożytami:

Podstawowe zasady higieny

• Profilaktyka przeciwpasożytnicza u zwierząt powinna być poddana ocenie przynajmniej co 12 miesięcy w ramach corocznej kontroli stanu zdrowia
• Należy zachęcać do mycia rąk, szczególnie dzieci
• Informowanie o konieczności zakrywania piaskownic, gdy nie są użytkowane
• Informowanie o ryzyku karmienia zwierząt surowym mięsem, nie poddanym obróbce termicznej i zachęcanie do zapewniania zwierzętom świeżej wody
• Podkreślanie ważności dokładnego mycia owoców i warzyw przed spożyciem
• Zalecanie niezwłocznego zbierania odchodów na posesjach i podczas wyprowadzania zwierząt oraz mycie rąk po tych działaniach. Podkreślanie, że psie i kocie odchody nie powinny być kompostowane, jeśli kompost jest stosowany do nawożenia roślin przeznaczonych do spożycia

Ochrona zwierząt domowych przed pasożytami wewnętrznymi

• Aby zapewnić zdrowie i ochronić środowisko przed zanieczyszczeniem jajami Toxocara, należy odrobaczać szczenięta i kocięta przeciwko robakom obłym co 14 dni, aż do 2 tyg. po odsadzeniu. W przypadku szczeniąt należy zacząć odrobaczanie w 14 dniu życia, w przypadku kociąt 21 dnia, matkę odrobaczyć w tym samym czasie.
• Odrobaczać dorosłe koty i psy przynajmniej 4 razy w ciągu roku, aby ograniczyć wydalanie jaj nicieni (w tym jaj Toxocara spp.). Jeśli w gospodarstwie domowym przebywają dzieci lub osoby o obniżonej odporności, zaleca się comiesięczne odrobaczanie zwierząt. W krajach lub regionach, gdzie rutynowe leczenie nie jest akceptowane ze względów legislacyjnych, alternatywą może być przeprowadzanie regularnego badania kału i zastosowanie leków przeciwpasożytniczych, gdy wyniki są pozytywne.
• W rejonach, gdzie powszechnie występuje Echinococcus granulosus zaleca się leczenie psów, które mają dostęp do odpadów z rzeźni lub padliny żywicieli pośrednich, przynajmniej co 6 tygodni z zastosowaniem skutecznych preparatów przeciwko temu pasożytowi.
• W rejonach, gdzie powszechnie występuje Echinococcus multilocularis zaleca się comiesięczne leczenie psów polujących na drobne gryzonie z zastosowaniem leków skutecznych przeciwko temu pasożytowi.
• W krajach, gdzie endemicznie występują nicienie sercowe, należy upewnić się, że koty, psy i fretki są leczone okresowo przeciw nicieniom sercowym zgodnie z lokalną sytuacją epidemiologiczną. Na terenach gdzie nicienie sercowe występują powszechnie zaleca się leczenie psów przez cały rok oraz sprawdzenie zdrowia wszystkich zwierząt przed zastosowaniem leków przeciw nicieniom sercowym.
• Rutynowe zwalczanie robaków oraz zapobieganie inwazji nicieni płucnych zależy od regulacji legislacyjnych w danym kraju, lekarze weterynarii biorą pod uwagę lokalne uwarunkowania epidemiologiczne, postrzeganie właściciela (takie jak chęć podjęcia „zerowego ryzyka”) oraz od indywidualnej oceny ryzyka (zwierzęta polujące, wcześniejsze narażenie na nicienie płucne, spożywanie surowego mięsa, itd.). Zabiegi odrobaczania powinny zawsze być wykonywane po konsultacji z lekarzem weterynarii.

Ochrona zwierząt przed pasożytami zewnętrznymi

• Infestacja pcheł grozi zwierzętom przez cały rok, zagrożenie jest trudne do uniknięcia. Decyzja o zastosowaniu preparatów przeciwko pchłom powinna zależeć od oceny ryzyka. Należy uświadamiać właścicieli zwierząt, że jeśli rutynowa profilaktyka nie zostanie zastosowana, a dojdzie do zarażenia, wyeliminowanie pcheł zajmie co najmniej trzy miesiące. Rutynowe leczenie powinno być zastosowane w połączeniu z eliminacją pcheł ze środowiska.
• Zaleca się zapobieganie infestacji kleszczy u psów i kotów znajdujących się w warunkach ryzyka. Ryzyko będzie wyższe w sezonie kleszczowym, ale w niektórych krajach ryzyko zarażenia występuje przez cały rok.
• Na obszarach endemicznych dla psich gatunków Leishmania należy stosować u psów co miesiąc środki odstraszające moskity (ćmianki). W przypadku kotów należy przeprowadzić ocenę ryzyka, aby ustalić, czy również potrzebują środka odstraszającego.